Tầm quan trọng của cholesterol và thành phần mỡ máu
Lượng mỡ tuần hoàn trong máu bao gồm: cholesterol, triglyceride, phospholipid và axit béo tự do. Trong đó . " anh hai " trong dòng họ mỡ và chiếm tới 60-70% mỡ trong máu là cholesterol, nên thành phần này được chú ý hơn cả
Cholesterol là một chất béo mềm, màu vàng nhạt và mặc dù bị mang tiếng là thủ phạm chính của nhiều bệnh nguy hiểm, nhưng thành phần này lại đóng vai trò rất quan trọng. Cholesterol tham gia cấu tạo màng tế bào, đóng vai trò trung tâm trong quá trình sinh hoá và góp phần sinh sản tế bào mới khi cơ thể bọ tổn thương. Đây còn là thành phần đầu tiên và cơ bản để sản xuất ra các hormon sinh dục, các hormon tuyến thượng thận và các vitamin quan trọng,
giúp tiêu hoá các chất mỡ béo trong ruột và giúp hấp thụ tốt các sinh tố A, D, E, K. Cholesterol cần thiết cho các hoạt động của não,
giúp tiêu hoá các chất mỡ béo trong ruột và giúp hấp thụ tốt các sinh tố A, D, E, K. Cholesterol cần thiết cho các hoạt động của não,
hệ miễn dịch, đảm bảo chức năng sống còn và duy trì nòi giống... Vì thế, cơ thể không tồn tại nếu thiếu cholesterol
Một thành phần mỡ máu khác cũng thường được nhắc tới là triglyceride. Chúng là khối mỡ nằm dưới da, báo vào nội tạng. Đây là nguồn năng lượng của các tế bào trong cơ thể. Nếu triglyceride tăng cao cũng gây hại cho cơ thể.
Những chiếc xe chuyên chở cholesterol
Vì là chất không tan được trong nước, cho nên cholesterol không thể tự do di chuyển trong máu để đến các tế bào mà phải thông qua hai chất giống như xe tải vận chuyển cholesterol từ nơi này tới nơi khác là lipoprotein cáo trọng lượng phấn tử thấp - LDH và lipoprotein có trọng lượng phán tử cao - HDL
Trong đó, LDL có nhiệm vụ chuyên chở chlesterol sản sinh tư gan đi khắp cơ thể. Nêu cholesterol quá nhiều, vượt nhu cầu của cơ thể thì nó sẽ tích tụ ở thành động mạch tạo ra những mảng sơ vữa làm mất tính mềm mại của thành động mạch và là nguyên nhân chính của tình trạng đột quỷ của bệnh nhân. Còn HDl, lại có nhiệm vụ thu dọn cholesterol dư thừa không cần thết vrrf gan để phân huỷ thành các muối mật và thải qua đường tiêu hoá. Vì thế, nồng độ HDL trong máu càng cao thì sẽ càng giảm nguy cơ xơ vữa động mạch
Cholesterol như thế nào là bình thường
Cholesterol bình thường trong máu sẽ có chỉ số toàn phần < 200mg/dl, LDL cholesterol < 160 mg/ dl, HDL cholesterol > 40 mg/ dl
Có đến 80 % lượng cholesterol được cơ thể tự tổng hợp ( nội sinh ), còn lại 20% hấp thụ từ thức ăn ( ngoại sinh ). Mỗi ngày, gan là cơ quan chính chịu trách nhiệm sản xuất cholesterol sẽ tổng hợp một lượng vừa đủ để thoả mãn nhu cầu cơ thể, khi tiêu thụ nhiều thức ăn có cholesterol thi gan tự động giảm sản xuất để cấn bằng. Nhưng khi cở thể không thể tự điều chỉnh thì sẽ có hiện tượng các thành phần cholesterol rối loạn, cao thấp bất thường và gây hại cho sức khoẻ
Vai trò của LDL-Rêcptor ( thụ thể LDL ) rất quan trọng trong quá trình sử dụng và chuyển hoá cholesterol của cơ thể. Chúng có nhiệm vụ tiếp nhận cholesterol từ máu đưa vào tế bào để sử dụng. Khi các receptor hoạt động tốt, lượng cholesterol trong máu sẽ được điều hoà. Ngược lại, khi số lượng các reseptor giảm hoặc có biến đổi về cấu trúc, tế bào sẽ không tiếp nhận được cholesterol, dẫn đến tăng cholesterol trong máu
Như vậy, cơ thể luôn cần cholesterol và các thành phần mỡ máu. Nhưng thiếu hụt hay dư thừa đều gây nên những nguy hại cho cơ thể. Vì thế, việc điều hoà cholesterol, giữ nồng độ cholesterol ở mức cần thiết cho cơ thể ngày càng trở nên quan trọng với những bệnh nhân rối loạn mỡ máu và cả những người là đối tượng nguy cơ mặc bệnh này.
PGS.TS. Nguyễn Hoài Nam
No comments:
Post a Comment
Cám ơn bạn đã đọc bài và nhận xét!