Hôn nhân ý thức hệ - Quà tặng trớ trêu của số Phận

Thiên hạ đồn rằng lãnh đạo Nhà nước Việt Nam sắp có cuộc bàn luận quan trọng về việc kiện hay không kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế thì có tin chính thức ông Bộ trưởng Bộ ngoại giao Trung Quốc Dương Khiết Trì sang thăm Việt Nam.

Kinh nghiệm thực tế chỉ ra rằng là từ Thành Đô (1990) đến nay, cứ mỗi lần ta chịu thỏa hiệp một chút để cầu hòa, thì được xả hơi một chút để có sức đón nhận từ phía Trung Quốc một đòn lệ thuộc mới hay một cú chèn ép mới. Lần này chắc cũng thế!

Sau khi tôi viết liền 2 bài: “Phải kiện nhưng kiện cái gì như thế nào và khi nào” và “Luận bàn về nếu Trung Quốc ly thân hay ly dị Việt Nam” nhiều ý kiến phản hồi nên bổ sung phân tích về cuộc hôn nhân, mối tình “môi hở - răng lạnh” Trung - Việt để thấy được toàn cảnh trớ trêu của số phận.

Hôn nhân tự nhiên về mặt địa lý.

Việt Nam-Trung Hoa núi liền núi, sông liền sông Điều này có lẽ là thiên định. Việt Nam không thể “chuyển nhà” và cũng không thể bắt Trung Quốc rời chuyển đi chỗ khác! (theo kiểu tuyên bố khùng của Fidel đại ý nếu Mỹ không thích Cuba thì Mỹ có thể chuyển đi chỗ khác!). Đây là cuộc hôn nhân tự nhiên về mặt địa lý là cuộc hôn nhân định mệnh trớ trêu của tạo hóa.

Hôn nhân về ý thức hệ.

Đây là điều đáng nói và đáng bàn. Trong suốt quá trình phát triển lịch sử mấy ngàn năm, cũng như Nhật Bản và Hàn Quốc, Việt Nam bị ảnh hưởng văn hóa và tư tưởng của Trung Quốc nhưng chưa bao giờ dân tộc Việt bị đồng hóa và luôn giữ gìn truyền thống dân tộc và luôn tìm cách phát triển riêng và độc lập của mình. Chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa xã hội ra đời và tìm được đất để phát triển tại những nước lạc hậu, dân trí thấp như Nga, Trung Quốc, Cuba, Triều Tiên và Việt Nam.

Nói Việt Nam bị ảnh hưởng là quá nhẹ, phải nói là Việt Nam là nô lệ có lẽ chính xác hơn. Có thật Việt Nam chưa bị đồng hóa không? Theo các nhà Việt Nam học, thì hình như là không. Việt Nam luôn tìm cách phát triển riêng, và độc lập thì có lẽ đúng. Nhưng tiếc thay, những cố gắng của Việt Nam thì chưa thành công. Trong lịch sử, những lần Việt Nam chiến thắng Trung Quốc thì chỉ là chiến thắng trong các cuộc chiến, nhưng sau đó thì lại trở thành nô lệ về chính trị, và văn hóa.

Trung Quốc và Việt Nam xây dựng cuộc hôn nhân của mình trên nền tảng ý thức hệ mơ hồ và ảo tưởng này chủ yếu là để cai trị và củng cố quyền lực của giới thống trị. Ở thế kỷ 21 này, với trình độ dân trí và phát triển hội nhập thì điều này trở nên "Xưa rồi Diễm ơi!". Về bản chất Trung Quốc và Việt Nam hiện tại đã vứt bỏ toàn bộ những cái tốt đẹp, mơ mộng và ảo tưởng của chủ nghĩa xã hội để lộ rõ nguyên hình mô hình phát triển "tư bản đỏ", bất chấp tất cả, vì lợi nhuận và quyền lực thống trị.

Phải thoát ra khỏi chính mình.

Con đường duy nhất của VN lúc này là phải kiên định, dũng cảm nhìn lại mình và vượt lên chính mình để cải tổ thể chế, đoàn kết và hòa giải dân tộc, và dân chủ hóa để đưa đất nước hòa nhập với cộng đồng văn minh của thế giới, đưa đất nước phát triển, thêm bạn bè tốt và tránh xa kẻ xấu.

Nếu đã nhìn rõ, nhìn đúng được bản chất thực sự của Trung Quốc thì ta sẽ có được hướng đi rõ ràng hơn. Trước đây, giới lãnh đạo và nhân dân còn mơ hồ. Giới lãnh đạo mơ hồ vì họ còn quyền lợi. Nhưng người dân thì không phải vì quyền lợi (đúng ra là quyền lợi bị xâm phạm) mà vì người dân vẫn còn mê muội từ thời xưa do bị tuyên truyền, nhồi sọ. Và chính người dân, và những người lãnh đạo có nhận thức tốt, cũng chưa ý thức được cuộc chiến nó sẽ cam go như thế nào.

Đây là cuộc chiến “hai trong một”. Có lẽ giờ đây chính là lúc cuộc chiến cam go nhất trong lịch sử Việt Nam. Thứ nhất là cuộc chiến giải phóng dân tộc. Chưa bao giờ Việt Nam thoát ra khỏi cái bóng, khỏi sự nô dịch của Trung Quốc. Đây là lần đầu tiên có cơ hội để thoát ra. Thứ hai, đây là cuộc chiến giải phóng con người. Đây không phải là cuộc chiến ý thức hệ xã hội chủ nghĩa/tư bản chủ nghĩa vì thực ra làm gì có XHCN ở Việt Nam hiện nay. Vì vậy, không thể tồn tại cái cuộc chiến ý thức hệ nữa. Bây giờ là cuộc chiến giải phóng con người. Cuộc chiến giành quyền con người.

Lần này, Dương Khiết Trì sang Việt Nam cũng có thể là ve vãn mà cũng có thể là dọa dẫm và lôi kéo. Trung Quốc rất sợ Việt Nam chuyển hướng cải tổ thể chế, dân chủ để hóa tiếp cận với nền văn minh của thế giới. Điều này ảnh hưởng rất lớn tới Trung Quốc, đặc biệt tới phong trào dân chủ tại đây. Sẽ không bao giờ Trung Quốc muốn có một Việt Nam phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc Singapore ở ngay cạnh mình. Việt Nam thống nhất và phát triển theo hướng hòa nhập với cộng đồng văn minh của thế giới là một cản trở rất lớn cho giấc mộng bá quyền Trung Hoa.

Sự kiện Biển Đông là cơ hội lớn cho sự phát triển này. Đừng làm hời hợt nửa vời. Điều đó sẽ tổn hại tới Đất nước và sự phát triển bền vững của Dân tộc Việt. Nhân dân Trung Quốc chắc chắn cũng sẽ cảm ơn Việt Nam vì điều này!

Người bạn từ Hà Nội chia sẻ quan điểm là muốn thoát Trung thì phải thoát ra khỏi chính mình đã. Và nếu làm được từ trên xuống sẽ tránh được đổ máu. Hôm nay ông Yang Jiechi và ông Phạm Bình Minh bài của ai người ấy đọc nhưng lại vẫn cứ gọi nhau là đồng chí. Rõ chán!

Viết đến đây, tôi lại nhớ bài hát của Nhạc sỹ Trần Tiến "Chim sẻ tóc xù" phỏng thơ của Lưu Quang Vũ "Phố ta" những năm đầu 70 của thế kỷ trước:

Đừng nghe em nhé đừng nghe!

Mà nghe em nhé, đừng tin

Khôn nhà dại chợ.

Cái khó là ở chỗ đã quyết định “ra đòn” là phải dứt khoát, không thể ngập ngừng! Cái đáng lo nhất là phải “thoát lú” vì e rằng các chính khách của ta đã quá quen với ứng xử kiểu “khôn nhà, dại chợ”, và “cả vú lấp miệng em” khi hành xử đối nội. Có rất nhiều việc thuộc về quốc sự mà ở ta thì lại… ngẩn ngơ “trong nhà chưa tỏ, ngoài ngõ đã tường” – hết sức kỳ lạ!

Đó là chưa kể tới việc có khả năng còn có cả những éo le trong “thâm cung bí sử” như cỗ xe tứ mã có đủ ngựa nhưng được đóng vào xe lại không cùng một hướng thì sẽ tự phanh hãm!

Thay cho lời kết.

Giới thạo tin cho rằng chuyến đi của Dương Khiết Trì nhằm đe dọa đồng thời vuốt ve Việt Nam nhằm mục đích là ngăn không cho Việt Nam gần gũi với Mỹ - Nhật đồng thời, không kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế. Họ Dương có thể đưa ra củ carot này nọ để câu giờ và tạo thế cho cánh thân Tàu chiếm ưu thế trong Đại hội 12 tới nhưng nếu nhìn vấn đề tận bản chất thì sự xâm lược ở Biển Đông là quá lộ liễu, trắng trợn (họ đang biến Gạc Ma và bãi Chữ Thập thành căn cứ quân sự khủng) cho nên nếu xoa dịu bằng cách rút dàn khoan đi mà Việt Nam đã vội OK không kiện nữa thì đúng là ăn quả LỪA nữa rồi.

Thế của Việt Nam bây giờ tuy yếu hơn họ, đánh nhau thì có thể thua trong ngắn hạn nhưng Trung Quốc khó nuôi cuộc chiến này lâu vì cả trong và ngoài nước không thuận. Đó là chưa tính đến việc Mỹ, Nhật, Hàn, Ấn Độ, Úc v.v… đời nào chịu để Trung Quốc nắm con đường huyết mạch giao thương.

Bởi vậy thái độ cương quyết nhưng mềm dẻo về đối ngoại kết hợp với hành động cải cách thể chế chính trị, kinh tế - xã hội trong nước lúc này chính là áp dụng bài học "lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh, lấy chí Nhân mà thắng bạo tàn" mà Cha Ông ta để lại.

Tô Văn Trường