Luận về tinh thần và pháp luật qua vụ anh em họ Dương

Theo nguyên tắc thượng tôn pháp luật thì tình thân cũng không còn giá trị khi được mang ra cân đo với công lý. Chẳng thế mà các cụ vẫn bảo từ thời phong kiến “Quân pháp bất bị thân”. Nhưng phàm là con người ai có thể rành mạch được hết.

Để tăng tính nhân đạo trong Bộ Luật Hình sự ở ta thì trong khoản 2 điều 134 BLHS có quy định: “Người không tố giác là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự về việc không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội đặc biệt nghiêm trọng theo quy định tại khoản 1 Điều này.” Như vậy được hiểu ngầm rằng,khi là các đối tượng người thân như trên không tố giác tội phạm ở mức độ tội phạm ít nghiêm trọng,nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, thì không tố giác là không chịu trách nhiệm hình sự về việc che dấu, trừ tội xâm phạm anninh quốc gia. (Việc phân loại tội phạm theo tính chất bao gồm: ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng – xem tại điều 8 BLHS). Đấy là mối tương quan, và ưu tiên cho người thân trong việc chịu trách nhiệm hình sự. Một vùng trống đủ cho những ai đòi hỏi tính nhân đạo thấy còn ít, nhưng cũng làm cho các nhà làm luật có ý hướng nghiêm minh cảm thấy hơi rộng rãi.

Trong bộ film Prison Break –của Fox 2005, Chuyện kể rằng người anh đã vướng phải vòng lao lý vì một vụ án không rõ ràng- bị kết án tử. Người em căm thù và ghê tởm tội ác của anh mình. Nhưng qua tìm hiểu, cậu em thấy rằng anh mình bị một vụ án oan. Và số tiền nuôi cậu ăn học hoàn toàn là do anh trai mình cày cuốc khổ sở bằng những công việc lao động chân chính nặng nhọc có được- chứ không phải là lời nói dối vĩ đại của người anh rằng đó là tiền của mẹ để lại cho cậu, để cậu an tâm học hành. Cậu quyết định thực hiện kế hoạch giải cứu anh trai mình bằng cách tự đưa mình vào tù với vụ án cướp ảo cướp ngân hàng. Câu chuyện còn nhiều ly kỳ và hấp dẫn trong trại và trải qua rất nhiều biến cố. Bộ film đã thức tỉnh tình anh em và người thân nơi đất nước Hoa kỳ, Người xem truyền hình mỹ có lần đã rơi nước mắt vì tình cảm huynh đệ ấy, điều khá ngạc nhiên trong một đất nước mà tình thân chỉ bé bằng hạt gạo trong bữa cơm gia đình hằng ngày của ta. Đất nước ấy ở mỗi con người phải tự chịu trách nhiệm cho mình, cho chính cuộc đời của mình, với cách đào tạo tự lập từ nhỏ, thì việc ràng buộc gia đình là một mối dây khá mỏng, nhưng vậy là quá đủ cho một xã hội loài người. Người Phương Đông hay phản đối cách tổ chức gia đình của người Mỹ, nhưng kết quả của một đất nước thì hoàn toàn do cách tổ chức gia đình kiều ấy, chứ không lằng nhằng như ở Phương Đông ta.

Dương Chí Dũng và Dương Tự Trọng cũng có một gia đình, thậm chí là một gia đình danh giá. Người anh bị sai phạm nghiêm trọng trong công tác. Người em đứng ra để tổ chức một cuộc giải cứu, xem ra chẳng khác mấy bộ phim ấy. Nhưng xét ra bản chất nó chưa hẳn là tương tự. công lý là điều mà bộ film đòi hỏi, nhưng sự trốn chạy lại là mục tiêu của tình cảnh hai an hem họ Dương. Đứng về phía DCD thì đó là một sự toan tính, nhưng về phía DTT nó là một sự giằng xé giữa luật pháp và tình thân. Có thể nói quyết định của DCD là hoàn toàn có ý đồ giải thoát, còn quyết định của DTT là một sự mạo hiểm đánh đổi cả mọi thứ để lấy được một niềm tin rằng mình sẽ chu toàn mọi việc, giải thoát thành công và vẫn là một sĩ quan chuẩn mực trong mắt chính quyền. Nhưng để lựa chọn DTT đã chọn cho mình con đường sống cho anh trai mình, dù cơ hội ấy là mong manh chứ không phải là sự an toàn bản thân. Xét theo âm dương ngũ hành thì DCD là hành dương, DTT là hành âm, với sự việc vừa qua hành dương đã lấn át âm, âm bị hút mạnh và triệt tiêu bởi dương, tạo thế mất cân bằng và sụp đổ, không còn cân bằng như thời thịnh của hai anh em nữa.

Trong những lời khai và lời nói sau cùng trước toà DTT đã nói lên tất cả rằng mọi thứ đánh đổi cho sự sống của anh trai mình, bất chấp cái giá quá lớn cả một gia đình, cả một sự nghiệp và cả sự tự do… Nếu như ở một bộ phim hay cuốn tiểu thuyết thì DTT sẽ là một nhân vật mà có thể khiến người xem xúc động, một hình ảnh anh hùng lý tưởng mẫu của các nhà văn. Nhưng đây là đời thực, là luật pháp, là toà án và là quyền lợi trách nhiệm thực của mỗi người liên quan, nên nó đã trần trụi nhiều hơn. Nguyên mẫu ấy chỉ có thể là bản anh hùng ca trong Thuỷ Hử, trong kiếm hiệp Kim Dung, một đời sống lạc hậu và kém văn minh trong bối cảnh của những câu chuyện ấy. DTT đã cố hướng đến một sự toàn vẹn một kết quả có hậu nhưng bất lực, “người tính sao bằng trời” câu ấy là câu mà DTT có thể nhẩm nhiều nhất trong những ngày vừa qua. Canh bạc nào cũng có kết quả sau cùng, Nếu thắng có lẽ DCD đã đào thoát và DTT vẫn yên vị rồi thăng tiến. 

Về góc độ của DCD, đúng ra không nên phiền đến người thân như vậy, đó là nhận xét của kẻ tầm thường. Trong mọi trường hợp để tìm ra đường sống cho mình, anh phải biết vận dụng mọi tài nguyên có sẵn, DCD đã làm điều ấy đúng với bản lĩnh của một tay cáo già. Xin không được nêu nhận phải trái, nhưng rõ ràng điều DCD xử lý đáng cho ta học hỏi, Bá vương ngày xưa cũng thế thôi, vì nghiệp lớn có thể đánh đổi cả mọi thứ- Tào Tháo hay Nguyễn Ánh cũng từng thế, Lê Lợi cũng từng cho người đóng giả để bị giặc giết thay mình đó sao, Quang Trung cũng cho người đóng thế để đi công cán với Càn Long do lo bị hạ sát, có ai bảo đó là điều xấu đâu…… 

Khi lửa cháy đến, gặp nước của ai cũng phải tạt vào, dù đó là nước cống hay nước thánh, thậm chí đó là máu của mình.

DCD thì bá đạo vậy nhưng DTT thì lại ngây thơ, một sự ngây thơ khó hiểu của một vị sĩ quan luôn được đánh giá cao năng lực, có uẩn khúc gì hay chỉ đơn thuần là tình thân.

Bài học nhắc nhở:

DCD quàng em mình vào tù tội.

Huyền Như cũng gài chị mình dính vào tù tội.

Vì vậy ta phải cẩn thận với ngay cả anh em mình. Thật cay đắng phải nói ra điều ấy, nhưng đó là điều làm cho ta có hơi thở tự do. Vì vậy hãy hỏi anh em mình xem có ai phạm tội không và đưa chúng ra ánh sáng của pháp luật thôi. 

Mr. Jonh

...................................................................

P/s: Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả và mang tính giải trí, không nhằm công kích, xuyên tạc bất cứ cá nhân hoặc tổ chức nào.