Bạch Dương

    

Nếu như Tre  là biểu tượng  cho tính  bất khuất trung kiên của người Việt thì Bạch Dương được coi là  biểu tượng của nước Nga. Nó được sùng bái như là một nữ thần trong tuần lễ xanh vào đầu tháng sáu. Người ta  gọi nước Nga là xứ sở của bạch dương là vì lý do như vậy. Đối với người Nga không có loại cây nào thân thương và gần gũi hơn cây Bạch Dương. Nó mọc khắp nơi trên đất Nga, từ vùng cực xa xôi đến tận biên giới phía Nam. Bạch dương tượng trưng cho tấm lòng cao thượng , tình yêu trong sang, sự hào phóng, vị tha của tâm hồn Nga.

Ai từng ở Nga chẳng thấy thấp thoáng trong ký ức sâu xa của mình những thân cây đứng san sát, thẳng tắp và vút cao, trắng sáng lên trong buổi chiều tà. Đó là cây bạch dương - loài cây thân trắng, vỏ dễ bong. Lá nhỏ đều và tròn trịa, người lãng mạn sẽ ví chúng như những trái tim xinh, còn người thực tế hơn thì lại liên tưởng đến những đồng tiền xu bé xíu. Hoa của bạch dương nở vào dịp tháng Năm, thành chùm hoa phấn bám quanh một cái đài hoa dài vài đốt ngón tay, rủ xuống, trông giống như những chiếc hoa tai toòng teng của các cô gái mới lớn. Và nếu như bạn đã chót yêu mảnh đất và những người Nga đôn hậu nơi đây thì bạn không thể không yêu cây bạch dương

Vào mùa thu lá bạch dương bao giờ cũng chín muộn hơn cả, chúng không rực rỡ bừng bừng như lá phong, cũng không ấm áp như màu nắng. Màu vàng ấy khó có thể dùng lời mà tả , chỉ cảm được. Chúng sáng lên rụt rè, như là e ngại không dám cháy hết mình. Màu vàng đều và dịu, có phần cũ kỹ nữa. Nó lại cũng không tĩnh lặng. Bạch dương thích nắng, chịu lạnh, chịu hạn. Ngắm nhìn kỹ một cây bạch dương, bạn sẽ thấy lòng dâng lên những cảm giác thương mến khó tả. Thân cây mảnh dẻ như một thanh nữ, lá cành thanh thoát mong manh, có vẻ rất non tơ. Thế nhưng, cái màu trắng chen lẫn đốt đen xạm của thân cây lại khiến ta tưởng đến những dạn dày sương gió. Mỗi cơn lốc tuyết, mỗi trận mưa rào, mỗi ngày oi nóng… tất cả theo tháng ngày khắc dấu lên thân cây. 

Cánh rừng bạch dương không như những cánh rừng tạp khác, nó cho người ta nhìn thấu vào lòng. Đứng trước một rừng Bạch dương bạn có thể nhìn xuyên qua những thân cao, trắng ấy, chạm mắt đến một lối mòn mờ nhạt phía xa, hay là khoảng rừng trống nằm sâu hơn trong đó. Vào mùa đông Bạch Dương  hoàn toàn trơ trụi với những cành xám mảnh, giăng nối vào nhau thành một tấm lưới thanh thanh. Tấm lưới ấy sẽ đón giữ bông tuyết đầu mùa, vẽ nên vẻ đẹp bất tử của thiên nhiên Nga kỳ vĩ và khắc nghiệt -  đó là một bản van-xơ xoay buồn, trong tiết trời se sắt và màu trời xám lạnh của mùa Đông . Hình ảnh bạch dương thân bạc lấp lánh tuyết chắc chắn không bao giờ mờ nhạt đi trong văn chương và trong lòng những người từng sống trên mảnh đất này. 

Bạch Dương – loài cây đỏm đáng và hoan hỉ. Trong các nghi thức tôn giáo xưa, nó là cây của lễ hội, cây “tháng năm”… Trong lễ hội mùa xuân, gắn với sự màu mỡ, phì nhiêu và vụ mùa bội thu sắp đến, người ta trang hoàng cho Bạch Dương bằng những dải ruy-băng nhiều màu sắc, các cô gái tóc thắt bím thật đẹp nhảy múa chung quanh. Ngày nay tập tục này hòa nhập cùng ngày lễ Thiên Chúa Ba Ngôi thường diễn ra vào tháng 6 hàng năm (ngày thứ 50 sau ngày Lễ Phục Sinh). Tại buổi lễ 3 Ngôi này, nhà cửa cũng được trang hoàng bằng những nhành bạch dương, kết cùng những vòng hoa nhỏ. Những bó Bạch Dương được người ta mang đến Nhà Thờ, làm phép thánh và đem đặt tại nhà cho đến ngày hội lần sau. 

Các dân tộc Slavơ còn có tập tục trồng cây Bạch Dương trên mộ của người chiến sĩ hy sinh để cuộc sống của họ được tiếp tục tồn tại trong thân cây. Biết bao nhiêu những khu rừng Bạch Dương nhỏ đã được trồng sau Chiến tranh Vệ quốc! Tiếng xào xạc rì rào của những hàng Bạch Dương tại các Đài Tưởng Niệm ở Volgargrad, Minsk, St. Peterburg, Moskva, Berlin. “Trong công viên Treptov-Berlin những hàng Bạch Dương trông như những góa phụ Nga đang trông ngóng, đang rơi lệ trên nấm mồ những người chiến sĩ anh em”.

Người Nga cổ yêu cây bạch dương vì nó một loài cây tượng trưng cho sự may mắn, hồn cây đuổi hết tà ma. Cành bạch dương được treo ở đâu, ở đó có sự yên ổn trong tâm linh con người. Và, trong các sự kiện trọng đại của cuộc đời, người Nga không bao giờ quên túm cành lá mảnh mai tỏa mùi thơm dịu nhẹ này: ngày sinh con, ngày khởi công xây nhà, ngày bắt đầu một vụ cấy trồng mới trên đồng, ngày dựng chuồng ngựa, và, thậm chí cả khi nướng xong một mẻ bánh mì mới vàng sậm trong lò, họ cũng bỏ thêm vào lò những thanh củi bạch dương cùng những lời nguyện cầu về một cuộc sống no ấm. Mùa hè, các cô gái quê thường lén vào rừng, hái một cành bạch dương xanh, ném xuống sông. Các cô muốn bói chuyện tình duyên: nếu cành ấy chìm hoặc trôi vào bờ, nghĩa là chuyện chồng con sẽ chưa đứng số; còn nếu cành cây trôi nổi trên dòng nước, đem theo những lời mong mỏi thẹn thùng của cô nàng, có nghĩa, cô sắp được nên duyên với người mình mơ ước.

Bạch Dương – một loài cây thuốc của nước Nga. Có hàng chục căn bệnh khác nhau có thể chữa khỏi nhờ cây Bạch Dương. Trong các bộ phận khác nhau của cây có chứa các hoạt chất sinh học như: các loại dầu, ascorbic và acid nicotinic, glycosides, betulin, saponin, tannin, rượu triterpene,… Từ những chồi, lá, cành bạch dương non người ta chiết xuất ra các loại hoạt chất trị bệnh khác nhau.

Nhưng đặc biệt giá trị nhất là loài nấm «чага» (Inonotus obliquus). Nấm có thể thu hoạch quanh năm nhưng tốt nhất là vào mùa thu và mùa xuân, chỉ trên thân những cây bạch dương còn sống tốt chứ không được thu hoạch trên những thân cây bị khô, héo. Chế phẩm từ loại nấm «чага» này làm chậm sự phát triển các loại khối u khác nhau, cả u lành tính và u ác tính. Ai đã đọc cuốn sách của A. I Solzhenitsyn «Раковый корпус» (Ngôi nhà u quái) chắc sẽ nhớ rằng chính loại nấm “чага“ đã cứu được nhân vật chính trong truyện. Ở nhiều địa phương “чага” được dùng uống thay trà và các bác sĩ đã nhận thấy rằng tại những nơi đó người ta không bị bệnh ung thư.

Vỏ cây bạch dương có chất kháng khuẩn rất lớn, bởi vậy không khí trong rừng bạch dương luôn trong veo. Có người bạn Nga kể cho tôi rằng, người Nga cổ có câu: “Vào rừng bạch dương để mà hít thở khí trời, để mà sướng vui, còn vào rừng thông để mà tìm u sầu và cái chết…” Người nông dân Nga thích dùng đồ gia đình làm bằng vỏ bạch dương: bánh mì để trong hộp gỗ bạch dương sẽ lâu thâm hơn, mật ong, sữa, bơ... đựng trong âu gỗ bạch dương cũng giữ được rất lâu, lâu hơn cả cách bảo quản của con người hiện đại bây giờ là mọi thứ tống hết vào tủ lạnh. Lá bạch dương sấy khô làm thuốc; mật bạch dương giúp tăng sức đề kháng của con người; gỗ bạch dương làm nhà, làm bàn ghế, vỏ bạch dương làm gầu múc nước, làm biết bao đồ vật khác nữa.

Và, mỗi buổi chiều Đông, bước ra từ phòng tắm ghép bằng gỗ bạch dương đang bốc hơi nghi ngút, người ta cầm túm cành lá bạch dương quất lên người nhau khiến máu huyết lưu thông, tinh thần sảng khoái, người nhẹ bỗng đi không còn mảy may lo nghĩ điều gì. 

Nếu bạn quan tâm đến tính chất chữa bệnh của loài cây thú vị này, hãy xem qua bất kỳ quyển sổ tay thuốc thực vật nào, hãy tìm xem trong đó những dòng tựa như “ Vì sao và thế nào - Nàng Bạch Dương – chữa được bệnh”. Hãy luôn để "nàng" làm tất cả chúng ta phấn khích như là một biểu tượng tươi tắn của đất nước Nga!

Bạch dương… Chẳng có loài cây nào gắn bó với hồn Nga đến thế - tưởng như giản dị, mộc mạc, mà con đường đi đến với tận cùng thấu hiểu tâm hồn ấy vẫn chất chứa đầy những câu hỏi chẳng biết bao giờ được giải đáp:

Cớ gì ở nước Nga bạch dương xào xạc?

Cớ gì những thân trắng kia thấu hiểu lòng người?

Đứng bên đường tựa vào gió lả lơi

Và trút lá xuống sao mà buồn bã?

Tổng hợp :

H.T.Hải

Nguồn :  http://www.nguoibanduong.net

http://nnm.ru/blogs/horror1017/russkaya_berezka/#cut